ระบำเทพบรรเทิง

            ระบำเทพบันเทิง  เป็นการแสดงประเภทระบำมาตรฐาน  ซึ่งกรมศิลปากรได้ปรับปรุงขึ้นใช้เป็นระบำของเทพบุตรนางฟ้าฟ้อนรำบำเรอองค์ปะตาระกาหลาในละครในเรื่องอิเหนา ตอนลมหอบ  ได้นำออกแสดงแก่ประชาชน ณ โรงเรียนละครศิลปากร เมื่อปีพุทธศักราช ๒๔๙๙  ผู้ประพันธ์บทร้อง  และปรับปรุงทำนองเพลงแขกเชิญเจ้ากับเพลงยะวาเร็วคือนายมนตรี ตราโมท ผู้เชี่ยวชาญดนตรีไทย กรมศิลปากร

ที่มา :  https://www.bloggang.com/m/viewdiary.php?id=rouenrarai&group=17&month=04-2012&date=02

ลักษณะและรูปแบบการแสดง

           ระบำเทพบันเทิง   เป็นระบำมาตรฐานชุดหนึ่ง  ในละครในเรื่องอิเหนาตอนลมหอบ  ซึ่งเป็นระบำของเทพบุตรนางฟ้าฟ้อนรำ เพื่อบวงสรวงองค์ปะตาระกาหลา มีลักษณะรูปแบบการแสดงได้ ๒  แบบคือ

                        ๑.  เป็นการแสดงชุดเป็นตอนในละครในเรื่องอิเหนา ตอนลมหอบ

                        ๒.  เป็นระบำมาตรฐาน คู่พระ นาง ที่แสดงในงานมงคลทั่วไป

การแต่งกาย

           ระบำเทพบันเทิงแต่งกายยืนเครื่องพระ นาง   เนื่องจากเป็นบทบาทของเทวดานางฟ้า มาฟ้อนรำเพื่อบวงสรวงองค์ปะตาระกาหลา มีเครื่องแต่งกายดังนี้

รูปการแต่งการยืนเครื่องพระ 

การแต่งกายแบบยืนเครื่องพระ มีดังนี้

                -  กำไลเท้า

                -  ห้อยข้างหรือเจียระบาด

                -  สนับเพลา

                -  ผ้านุ่งหรือภูษา

                -  ห้อยหน้าหรือชายไหว

                -  เสื้อหรือฉลององค์แขนยาว

                -  รัดสะเอวหรือรัดองค์

                -  เข็มขัดและปั้นเหน่ง

                -  กรองคอ

                -  อินทรธนู

                -  ทับทรวง

                -  พาหุรัด

                -  สังวาล

                -  ตาบทิศ

                -  ชฎา

                -  ดอกไม้เพชร

                -  จอนหู

                -  ดอกไม้ทัด (ด้านขาว)

                -  อุบะ

                -  ธำมรงค์หรือแหวน

                -  ทองกรหรือกำไลแผง

                -  แหวนรอบ

                -  ปะวะหล่ำ

รูปการแต่งกายยืนเครื่องนาง ดูจาก CD-ROM

การแต่งกายแบบยืนเครื่องนาง มีดังนี้

                -  กำไลเท้า

                -  เสื้อในนาง แล้วสวมสะอิ้ง (สร้อยตัว)

                -  ผ้านุ่งนางหรือภูษา

                -  เข็มขัดและปั้นเหน่ง

                -  ผ้าห่มนาง

                -  นวมนางหรือกรองคอ

                -  จี้นางหรือตาบทับ

                -  พาหุรัด

                -  แหวนรอบ

                -  ปะวะหล่ำ

                -กำไลตะขาบ

                -  ทองกร

                -  ธำมรงค์หรือแหวน

                -  มงกุฎกษัตรีย์

                -  ดอกไม้ทัด(ด้านซ้าย

                -  อุบะ

ที่มา: http://www.davemusic.tk/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B3%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A0-%E0%B8%99-%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3.lSxHC1bYG6p.html

เครื่องดนตรี

           เครื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงประกอบระบำเทพบันเทิง คือ วงปี่พาทย์เครื่องห้า  ประกอบด้วย ปี่ใน  ระนาดเอก  ฆ้องวงใหญ่  กลองทัด  ตะโพนและฉิ่ง

รูปวงปี่พาทย์เครื่องห้าดูจาก 

ท่ารำ                        ระบำเทพบันเทิง  เป็นระบำมาตรฐานที่เป็นการรำคู่พระ นาง ที่ประสานสัมพันธ์กัน มีการตีบทตามบทร้อง และทำนองเพลง  โดยใช้กระบวนท่ารำตามแบบแผนนาฏศิลป์ไทย

โอกาสที่ใช้แสดง

           ระบำเทพบันเทิง ใช้แสดงได้ ๒ โอกาส คือ

                        ๑.  เป็นระบำของเทพบุตรนางฟ้าฟ้อนรำบำเรอองค์ปะตาระกาหลา  ในละครในเรื่องอิเหนา ตอนลมหอบ

                        ๒.  เป็นระบำที่แสดงในงานมงคลทั่วไป

เนื้อเพลง

คำร้อง: นายมนตรี ตราโมท             เหล่าข้าพระบาท          ขอวโรกาสเทวฤทธิ์อดิศร        ขอฟ้อนกราย รำร่ายถวายกร        บำเรอปิ่นอมร ปะตาระกาหลา        ผู้ทรงพระคุณ ยิ่งบุญบารมี        เพื่อเทวบดี สุขสมรมยา        เถลิงเทพสิมา พิมานสำราญฤทัย        สุรศักดิ์ประสิทธิ์ สุรฤทธิ์กำจาย        ทรงสราญพระกาย ทรงสบายพระทัย        ถวายอินทรีย์ ต่างมาลีบูชา        ถวายดวงตา ต่างประทีปจำรัสไข        ถ้อยคำอำไพ ต่างธูปหอมจุณจันทน์        ถวายดวงจิต อัญชลิตวรคุณ        ที่ทรงการุณย์ ผองข้ามาแต่บรรพ์        ถวายชีวัน รองบาทจนบรรลัย        ร่วมกันร้องทำนองลำนำ มาฟ้อนมารำให้รื่นเริงใจ (ซ้ำ)        ให้พร้อมให้เพรียงเรียงระดับ เปลี่ยนสับท่วงทีหนีไล่        เวียนไป ได้จังหวะกัน        อัปสรฟ้อนส่าย กรีดกรายออกมา        ฝ่ายฝูงเทวา ทำท่ากางกั้น (ซ้ำ)        เข้าทอดสนิท ไม่บิดไม่ผัน (ซ้ำ)        ผูกพันสุดเกษม ปลื้มเปรมปรีดา

เป็นระบำเทพบุตร และนางฟ้า ฟ้อนรำบำเรอองค์ปะตาระกาหลาในละครเรื่องอิเหนา ตอน ลมหอบ เพลงที่ใช้ในระบำเทพบันเทิง คือ เพลงแขกเชิญเจ้ากับเพลงยะวาเร็ว อาจารย์มนตรี ตราโมท ผู้เชี่ยวชาญดนตรีไทย ของกรมศิลปากร เป็นผู้แต่งบทร้อง ที่มาแหล่งข้อมูล : https://sites.google.com/site/natsilpxnurak/raba-theph-bantheing http://www.thaidances.com/picture&data/3_5.asp ตัวอย่างวีดีโอ ที่มา : https://www.youtube.com/watch?v=TJwqQcEKmbE